راه حل های گزارش تخصصی را در اختیار پیش نماز مدرسه که از بین همکاران انتخاب شده است ، قرار دادم و نظرشان را در خصوص مفید بودن آن ها جویاشدم ، ایشان پس از بررسی و دقت درراه حل های انتخاب شده آن ها را تأیید کردند.
همچنین در جلسه ی شورای معلمان راه حل ها ی انتخاب شده را جهت اعتبار بخشی و نظرخواهی همکاران مطرح کردم کلیه ی حاضران درجلسه راه حل های گزارش تخصصی را مناسب دانسته و در اجرای آن ها قول همکاری دادند.به مدت سه هفته راه حل ها را روی کلیه ی دانش آموزان شرکت کننده در نماز جماعت اجرا کردم که نتیجه ی بسیار خوبی داشت .
همچنین طبق تجربیات 14 ساله ی من که در مدارسی که تدریس می کردم و نماز جماعت برگزار می شد این راه حل ها نتیجه ی خوبی داشته اند ؛ بنابر این این راه حل ها مورد اعتبار قرار می گیرند.
اجرای راه حل یا راه حل های گزارش تخصصی
برای اجرای راه حل های 1 و 13 ابتدا قسمت هایی از گچ سقف نمازخانه را که فرسوده شده وازبین رفته بود را باکم ترین هزینه یعنی توسط پارچه های سفید و تمیز پوشاندم ، باکمک و همکاری دانش آموزان و همکارم که مسؤول پیش نماز نیز می باشدشیشه ها ، سقف و دیوارهای نمازخانه را تمیز و گردگیری کردیم و کف آن را با موکت های نو که توسط مدیر تهیه شده بود پوشاندیم ؛ سپس برای زیبا سازی و تزئین هرچه بهتر نمازخانه از دانش آموزان خواستم نقاشی هایی باموضوع نماز کشیدند ودر تابلوی نمازخانه نصب کردند.
جاکفشی مناسبی در نمازخانه قراردادم که به منظم شدن نحوه ی قرار گرفتن کفش ها کمک زیادی کرد همچنین برای منظم شدن صف های نماز باکمک همکار پیش نمازم نوارهای پارچه ای سفید جهت قرار دادن مهر نمازگزاران برروی آن تهیه کردم که نظم خاصی به صفوف نماز داد.
برای اجرای راه حل 6 بین دانش آموزانی که قسمت های بیشتری از نماز را بلد بودند مسابقه ای با کمک و همکاری پیش نماز مدرسه برگزار کردم . همچنین مقرر شد ماهانه یک مسابقه وهربار از یک قسمت نمازبرگزار شود که این موضوع با استقبال بچه ها مواجه شد.
در اجرای راه حل 21 در دومورد از تولد امامان دربین نماز ظهر و عصر ازشرکت کننده ها ی نماز جماعت با شکلات پذیرایی شد . و با بچه ها و پیش نماز قرار گذاشتیم در تولد امامان و دیگر اعیاد مذهبی بین دو نماز پذیرایی داشته باشیم، که البته بچه ها نیز درصورت تمایل به طور داوطلب می توانند میزبان این پذیرایی شوند.
جهت اجرای راه حل 14 برای تشویق دانش آموزان در شرکت فعال درنماز و رعایت نظم در حین اجرای نماز وهمچنین یادگیری بهتر نماز توسط بچه ها ، با کمک همکارم کارت هایی را طراحی کرده ایم. دانش آموزی که روزهای بیشتری درهفته درنماز شرکت می کند با دریافت کارت تشویق می شود. وهمچنین دانش آموزان منظم تشویق می شوند.
دراجرای راه حل 15 من و تنها همکارم روزانه ده دقیقه ی اول ساعت اول را به آموزش نماز اختصاص داده ایم البته این راه حل تازمان یادگیری کامل نماز توسط بچه ها ادامه خواهد داشت.
دراجرای راه حل های 2 و 4 رفتار دوستانه وصمیمی با دانش آموزان درپیش گرفتیم و روزانه چند دقیقه قبل ازنماز با بچه ها در خصوص نماز جماعت و فضیلت های آن صحبت های دوستانه کردیم .
جهت اجرای راه حل های 5 و 7 از پیش نماز خواستم در هفته یک روز به مدت 15 دقیقه بعد از نماز درخصوص اهمیت وضرورت نماز برای دانش آموزان صحبت کند ، همچنین طی سه مرحله برای اولیای دانش آموزان جلسه برگزار کردم و از مدیر دعوت کردم ودرزمینه ی نماز واهمیت آن صحبت هایی را ارائه دادند.
جهت اجرای راه حل 8 دقایقی را جهت بیان داستان های نماز با همکاری دیگر همکارم اختصاص دادیم.
در اجرای راه حل 10 با همکاری و کمک پیش نماز و خود دانش آموزان آن ها را گروه بندی کردم و اسامی آن ها را طبق جدولی در تابلوی نمازخانه نصب کرده تا به نوبت مکبر شده و اذان بگویند که این روش با استقبال بچه ها روبه رو شد .
درخصوص اجرای راه حل 11 ، کارتون صحرای کربلا را برای دانش آموزان پخش کردم ، آن ها درقسمتی از این کارتون نماز خواندن امام حسین (ع) ویارانش را درسخت ترین شرایط جنگ دیدند ، همچنین از پیش نماز خواستم تا درخصوص الگو قرار دادن امام حسین (ع) مطالبی را دربین دو نماز برای بچه ها بیان کردند.
1-حواس پرتی درونی و ذهنی:مانند:
- مشغله ذهنی دانش آموز. شامل مواردی از قبیل: درد، رنج، غم وغصه
-اضطراب و نگرانی
- گرسنگی و تشنگی
- ترس و خشم و شادی .
-بیماریها و....
-بی علاقگی به موضوع
- فشارهاى روانى
- ناراحتی های جسمی و روحی مادر در قبل ،هنگام و بعد از زایمان تاثیر مستقیمی بر دقت فرزند دارد.
2-بی دقتی و حواس پرتی بیرونی و محیطی:
*سردی و گرمی هوای کلاس.
*نور شدید و نور ضعیف،
*صداهای ناهنجار،
*روشن بودن رسانه ای صوتی و تصویری و...
* گاهى برخى حوادث و اتفاقات، فضاى روانى فرد را دچار اختلال مىکند .
*در برخی موارد فرد احساس نیاز به موضوعی ندارد و این باعث عدم تمرکز او نسبت به آن موضوع می شود .
*در برخی موارد تکالیف سنگین باعث عدم تمرکز حواس دانش آموز می گردد.
*اغتشاشات فکری خانواده مانند: مشکلات ارتباطی ،اقتصادی و اجتماعی واعتیاد والدین (باعث میشود که دانش آموز ویا نوجوان به این موضوع فکر کند)...
*کمبود محبت و نشاط در خانواده
*احساس نا امنی.
*توقعات بیش از ظرفیت از دانش آموز .
*مقایسه دانش آموز ونوجوان با سایر همسالان
راههای افزایش دقت و تمرکز حواس
-تهیه لیست و یادداشت برداری کارها و تکالیف مربوطه که توسط معلم ارائه می شود.
-خستگی زیاد موجب عدم تمرکز است لذا کمی استراحت لازم است
- ازروانشناس و مشاور کمک بخواهید
-زمانی که دانش آموز دقت میکند او را تشویق نمایید و پاداش دهید
- از روشهای مختلف تدریس استفاده کنید.
-معلم میبایستی جهت افزایش دقت دانش آموزان از مطرح کردن مطالب تکراری خودداری نموده و موضوع را عوض کند و از روش دیگری کمک بگیرد.
-نحوه نشستن دانش آموز در کلاس درس بر تمرکز وی موثر است.لذا مراقب باشید که دانش آموز در هنگام ارائه درس و.. سرش را به حالت خوابیده روی میز نگذاردو صاف و درست بنشیند.
-اگر مطالب بصورت شعر و یا ریتمیک باشد موجب تقویت دقت دانش آموزان میشود.
-نظم داشتن در امور تحصیلی بر تمرکز حواس می افزاید.دانش آموزانیکه بی نظم هستند ،دقت کمتری هم دارند.
- به دانش آموز کم دقت مسئولیت داده و او را در کارهای گروهی شرکت دهید تا بدینوسیله برخی مطالب را از دوستان خود فرا بگیرد.
-اعتماد بنفس د انش آموز را با تشویق کردن افزایش دهید.
-خواب و غذای کافی در افزایش تمرکز حواس تاثیر فراوان دارند.لذادانش آموزان خواب آلود و یا گرسنه وحتی تشنه، کمتر به درس توجه می کنند .
-سعی کنید اضطراب و افسردگی دانش آموزان را از بین برده و روحیه آنان را تقویت نمایید.زیرا استرس و افسردگی بر یادگیری اثر منفی می گذارد.
-ورزش و بازی موجب افزایش دقت دانش آموزان می شوند.
- اگر مطالبی که تدریس می شوند همراه با تصویر باشند برمیزان یادگیری دانش آموزان تاثیر فراوان دارند.
-معلم میبایستی در دانش آموزان ایجاد انگیزه نماید.زیرا نداشتن انگیزه از علل بی دقتی است .
- خنده باعث آرامش ونیز تمرکز حواس می شودو باعث می گردد که دانش آموزان سریعتر یاد بگیرند و بیشتر دقت نمایند.
-نوشتن با قلم، طبیعی تر وبهتر از تایپ کردن است .لذا در تکالیفی که به دانش آموز داده میشود این موضوع حتما رعایت گردد .
-تصورات منفی و خیالپردازیها میزان دقت دانش آموزان و نوجوانان را کاهش می دهد.
- معلم با طرح سئوال های مختلف برقدرت تفکر وافزایش دقت دانش آموزان نقش بسزایی دارد.
- از دانش آموزان بخواهید در هنگام خواندن مطلب زیر آن خط بکشد و یا انگشت خود را زیر کلمات بگذارد و شمرده بخواند.
- علاقه داشتن نسبت به موضوعی سبب تمرکز می شود.
دقت به معنی توجه غیرارادی از طریق حواس پنجگانه است. افرادی که دقت بالایی دارند معمولا حافظه بهتری هم دارند . دقت یک مهارت است و می توان مانند هر مهارت دیگری آن را تقویت کرد.
تمرکز یعنی حفظ و نگهداری.لذا بدون داشتن دقت و تمرکز حواس، یادگیری صورت نمی گیرد. تمرکز نسبی است یعنی تقریبا همه افراد تا حدودی از آن بهره مند هستند.وکسی نمی تواند ادعا کند کاملا بی دقت است ویا همیشه تمرکز حواس دارد.فراموش نکنیم که تمرکز کارایی حافظه را افزایش می دهد.
تمرکز باعث می شود بر افکار مزاحم مسلط شویم .تمرکز حواس باعث تقویت اراده هم می شود ، تمرکز و اراده رابطه ای مستقیم با یکدیگر دارند . افراد دقیق اراده خوبی هم دارند
دقت به معنی توانائی حفظ توجه از طریق حواس پنجگانه است. بیشترین حجم ورودی اطلاعات از طریق حس بینائی (۷۵ درصد) رخ می‌دهد، لذا تقویت حس بینائی، امری بسیار مهم است.
مراحل یادگیری(فرایندهای روانی پایه) گزارش تخصصی:1- دقت 2–ادراک – 3-حافظه
1-دقت (توجه): اولین مرحله یادگیری است .دقت یعنی تمرکز کافی بر کاری جهت جایدهی آن در مغز.
انواع دقت: دقت بینایی-دقت شنوایی-دقت بویایی-دقت چشایی-دقت لامسه .
سهم حواس در یادگیری ،عبارتند از بینایی(75%) و شنوایی(13%) 6% بویایی -3%چشایی 3-%لامسه.
لذا اکثر دانش آموزان در دقت بینایی ودقت شنوایی مشکل دارند. در مراکز یادگیری گزارش تخصصی بیشترین تاکید بر این مرحله صورت می گیرد زیرا ابتدا دانش آموز باید دقت داشته باشد تا بتواند به مراحل بعدی یادگیری برسد.
دقت بینایی:یعنی تمرکز بر آنچه که می بیند.
دقت شنوایی:تمرکز کافی بر آنچه که می شنود.
2-ادراک(درک وفهم): دومین مرحله یا فرایند یادگیری است .ادراک یعنی ثبت داده های حسی بطور معنا داری در مغز.ادراک هم مانند دقت می بایستی در کلیه حواس صورت گیرد ولی در مسئله آموزشی دو حس بینایی وشنوایی بیشترین نقش را دارند لذا در مرکز اختلالات بر ادراک بینایی وادراک شنوایی تاکید زیادی می گردد.
ادراک شنیداری: دانش آموزان مبتلا به مشکلات یادگیری از نظر شنیدن مشکلی ندارند ولی در تفسیر آنچه که می شنوند دچار مشکل هستند.
ادراک دیداری: دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری در تفسیر آنچه که می بینند دچار اشکال هستند.
3-حافظه: یعنی توانایی بخاطر آوردن اطلاعات تازه آموخته شده. حافظه تقریباَ در تمام یادگیریها نقش اساسی دارد.حافظه نیز شامل کلیه حواس می شود ولی بیشترین تاکید بر حافظه بینایی وحافظه شنوایی است.
انواع حافظه: حافظه حسی(بینایی-شنوایی و...)-حافظه کوتاه مدت: در یافت اطلاعات برای مدت کوتاه .فقط یک دقیقه مطالب را نگه می دارد(9-5) کلمه یا عددرا در ذهن برای مدت کوتاه نگه می دارد-حافظه بلند مدت: دریافت اطلاعات در ذهن برای مدت طولانی.
حافظه بینایی: توانایی دانش آموز در بخاطر آوردن کلمه ها-اشیاء و...
حافظه شنوایی:توانایی دانش آموز در بخاطر سپردن ، به یاد آوردن وتکرار صحیح آن چیز یا چیزهایی که شنیده است.
با توجه به پیچیدگی حاکم بر فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی در مدارس مشخص میشود که گزارش تخصصی دبیران نقش مهمی در اداره مطلوب کلاس ها دارد. بطور کلی آموزش و پرورش به عنوان یکی از عظیمترین و فراگیرترین نهادهای اجتماعی شناخته شده است که اکثر مردم به نوعی با آن در ارتباط میباشند. آموزش و پرورش منشاء بالقوة تغییرات مهم و ارزشمند در تمامی ابعاد مختلف زندگی افراد و جامعه میباشد. کاملاً وابسته به انجام فعالیتهایی است که به صورتی دقیق و منظم در پرتو فعالیتهای علمی و پژوهشی تدارک دیده شده باشند. با توجه به این حساسیت است که در نظام تعلیم و تربیت، هیچ تصمیم و برنامه فراگیری نباید قبل از تأیید صحت و درستی آن به مرحلة اجرا در آید. این تأیید عموماً از طریق استفاده از روشهای علمی، قابل دسترسی است.
برای کنترل، نظارت و ارزشیابی، فعالیتهای این نهاد گسترده و پیچیده و همچنین حصول اطمینان از صحت اجرای برنامههای آن، شیوهها و تدابیر قابل اتکایی وجود دارد که مهمترین آنها پژوهش هایی مثل گزارش تخصصی میباشد. ضرورت و اهمیت گزارش تخصصی در نظام آموزش و پرورش احساس شده و حمایت بیشتری را میطلبد. دیوئی در کتاب «چگونه ما فکر میکنیم» میگوید : اولین مرحلة گزارش تخصصی احساس وجود یک «مشکل» است به این معنی که دبیر، در کار خویش با «مانع» یا «مشکلی» روبرو گردیده است که در حل آن ابهام یا تردید دارد. گزارش تخصصی یک عمل دستوری است و هدف آن کشف حقیقت درباره موضوعی است که مورد تحقیق واقع میشود. گزارش تخصصی یک آگاهی واقعی و عینی از علل و آثار پدیدهها و ارتباط آنها با همدیگر است. چنین حقیقتی یک واقعه یا یک قانون علمی خوانده میشود. گزارش تخصصی حرکتی است از حالت علم کمتر به حالت علم بیشتر از مجهول به معلوم.این حرکت شامل مراحل مشخصی است که به ترتیب خاص و هر یک با روش معین انجام میگیرد.استن ها وسزمانی بر این باورند که عمل دبیر یک گزارش تخصصی محسوب میشود که او نسبت به عمل تدریس کلاس خویش بازتابی عمل کند. انتخاب موضوعات گزارش تخصصی مرتبط با شغل بر حسب اینکه پژوهش فردی یا گروهی باشد متنوع بوده است و هر معلمی برای درسی که آموزش می دهد در این امر کاملا سلیقه ای عمل کرده است .مانند گزارش تخصصی دبیران،گزارش تخصصی معاون اجرایی،گزارش تخصصی مدیران،گزارش تخصصی معاون آموزشی،گزارش تخصصی معاون پرورشی و گزارش تخصصی ریاضی.
گزارش تخصصی در تعلیم و تربیت، به مجموعه فعالیتهایی اطلاق میشود که از طریق آن و با عنایت به اصول و روشهای علمی، پدیده آموزشی وتربیتی، مورد پژوهش قرار میگیرد و هدف آن کشف اصول کلی یا تفسیر رفتاری است که از آن برای تبیین، کنترل و پیشبینی رویدادهای آموزشی استفاده میشود. - (1990) پژوهش در آموزش و پرورش را کاربرد منظم روشهای علمی به منظور مطالعة مسائل و مشکلات آموزشی تعریف کرده است. لیندرایف عقیده دارد ما دبیران نمیتوانیم خود را در کلاسهای درس منزوی کنیم. ما باید بطور مستمر از خود بپرسیم که چه میکنیم؟ چگونه آن را انجام میدهیم؟ و چرا؟ ما باید به یادداشتبرداری از عمل تدریس خود ادامه دهیم. و به نگارش گزارش تخصصی دبیران بپردازیم.چنین دبیری بوسیله بازتاب دائمی و بکار گرفتن نظاممند مراحل علمی و عملی، با مشاوران وهمکاران منتقد، آگاه و علاقمند به پژوهش خود به تبادل نظر میپردازد و با آنهادرباره تجزیه و تحلیل مسائل کلاس درس تبادل نظر میکند. عمل تدریس یک سلسله فعالیتهای مرتب و منظم، هدفدار و از پیش طراحی شده است. فعالیتی که هدفش ایجاد شرایط مطلوب یادگیری است. فعالیتی که به صورت تعامل و رفتار متقابل بین دبیر و فراگیر جریان دارد. یعنی ویژگیها ورفتار دبیر بر قعالیتها و اعمال شاگردان تأثیر میگذارد و بالعکس از ویژگیها و رفتارهای آنان متأثر میشود.دبیری و تدریس فعالیتی است عامدانه و از قبل برنامهریزی شده، برای تهیه وتدارک شرایط و موقعیتهایی که در طی آن شرایط و موقعیتها، افزایش مهارت خاص و یا پیشرفت و رشد اعتبار و منزلت انسانی افراد تحت تعلیم مد نظر است، به گونهای که افراد تحت تعلیم بتوانند از سطحی که در آن قرار دارند به سطوح بالاتری از توانایی در زمینههای دانشی، اعتقادی، ادراکی و ارزشی ارتقاء یابند.
سطح توانایی دبیران و یا به عبارتی استاندارد توانایی لازم برای شغل و حرفة دبیری از کشوری نسبت به کشور دیگر و از نظام آموزشی یک ملت به ملت دیگر متفاوت است و علاوه بر این ماهیت و محتوای این فعالیت نیز متفاوت خواهد بود. دبیر باید پیوسته در حال آموختن باشد و مهمتر اینکه باید خود به آنچه آموزش می‌دهد عمل کند. در گذشته روش آموزش بعضاً، مبتنی بر حفظ کردن مطالب و انگیزة آن ترس از کیفر و اخراج بود، اما در شرایط کنونی بایستی آموزش بر عمل و تعقل جمعی استوار باشد و بر آنها بحث و پژوهش حاکم شود، ووظیفهشناسی، عشق به کار و لذت آموختن بارور گردد.
وظیفه دبیر تاکنون نه تنها راهنمایی و جهتدهی با حرارت و جذابیت، ادراکات شاگردان بوسیلة ارضا نیازهای روانی آنها، و تغییر الگوهای تصور از خود، در آنها بوده است. بلکه آنها مسئول تجزیه و تحلیل محتوا و مواد آموزشی و موضوعاتی هستند که آن را تعلیم میدهند. دبیر به عنوان یک تکنسین باید موفقیت و یا عدم موفقیت، تلاشهای تربیتی را ارزیابی نماید و به عنوان یک مدیر بایستی پیچیدگیها و مشکلات سر راه تلاشهای تربیتی را حل وفصل نماید. عدهای دبیران را با هنرمندان مقایسه میکنند و عدهای به آنها لقب مهندسان اجتماعی میدهند. دبیر صنعتگر و تکنسین است، که با دو عنصر عقل و تجربه، فرآیند یادگیری را هدایت میکند. یک صنعتگر همانگونه که آهن آلات و عناصر مربوط را پرداخت و آرایش میکند، یک دبیر باید با مهارت خود، استعداد و قدرت فراگیری شاگردان را تقویت و اصلاح نماید.و برای هر چه بیشتر فعالیت های پژوهشی به نگارش و تدوین گزارش تخصصی دبیران با توجه به نیازهای دانش آموزان خود بپردازد.
منبع : کانون تخصصی دانشجو