گزارش تخصصی مدیران

مدیران علایق و تمایلات دانش‎آموزان را بایستی صیقل دهند و در تدوین گزارش تخصصی مدیران نیز همین توجه را مبذول دارند. یک مدیر بایستی شاگردان را مشاهده نماید، به آنها ایمان داشته باشد، آنها را شایسته مطالعه بداند و اینکه آنها را دائماً در معرض تغییر و تحول قرار دهد. یک مدیر مخصوصاً در ارتباط با پژوهش و گزارش تخصصی مواد درسی، باید آن را تجزیه و تحلیل کند، سازماندهی کند و محتوای آن را کشف نماید و گزارش تخصصی  را در مجموعه‎ای ارائه کند که بصیرت و درک فهم را میسر سازد. برای این منظور مدیر بایستی به موارد زیر توجه داشته باشد:

استفاده از گزارش تخصصی تربیتی

توجه به آموزش فراگیری در گزارش تخصصی

توجه به نقش موقعیت سنی در آموختن نتایج گزارش تخصصی

کشف درک و فراگیری

و برای انجام هر کدام از موارد فوق نیاز به پژوهش و مطالعه به روز و جدید و تدوین مقاله و گزارش احساس می‎گردد. مطالعة تحقیقات و انجام پژوهش توسط مدیران، انقلاب‎های پژوهشی مهمی در مدارس کشورها بوجود آورده و می‎آورد و از عوامل مهم ایجاد آگاهی‎های فراوان در مدیران نسبت به کار خودشان بوده است.

در سال 1976 وزارت آموزش و پرورش، علوم و فرهنگ ژاپن در جهت مهیاسازی هرچه بیشتر امکانات تحقیقات آموزشی برای مدیران مدارسی تحت عنوان: «مدارس تحقیق و توسعه» دایر نمود و به دنبال آن اقدامات و تدابیری اتخاذ شد تا دامنه فعالیت‎های پژوهشی مدیران را در عرصه مدارس گسترش دهد. در حال حاضر گروه کثیری از مدیران چه به صورت انفرادی و چه به صورت گروهی درگیر نوعی از فعالیت‎های تحقیقاتی در حدود 500 واحد تحقیقات آموزشی هستند. در آلمان و انگلستان نیز سیاست تحقیقات آموزشی بر این امر استوار است که از وجود مدیران و دبیرانی که از قدرت خلاقیت و روحیة جستجوگرانه وسیعتری، به خصوص در مورد نوآوری آموزشی برخوردارند به عنوان مدیران محقق استفاده می‎شود. در کشور ما نیز از سال 1367 شورای تحقیقات وزارت آموزش و پرورش شکل گرفت و در سال 1369 نیز آئین نامه تشکیل شوراهای تحقیقات استان‎ها به تصویب رسید و پژوهش و تحقیق به عنوان یک استراتژی برای دستیابی به آرمانهای تعلیم و تربیت و حل معضلات و مشکلات آموزش و پرورش مورد توجه قرار گرفت. ولی چیزی که در یکی دو سال اخیر توجه زیادی به آن شده است تدوین و نگارش گزارش تخصصی مدیران است.

با توجه به تعاریف و تاریخچة فوق الذکر، برخی از فواید و نقشهای پژوهش و گزارش تخصصی در تدریس عنوان می‎گردد :روش مدیریت باید متناسب با اهداف عالی و اصول آموزش و پرورش، و خصوصیات شاگردان انتخاب شود، زیرا وظیفه اساسی مدیر فقط در فعالیت های آموزشی نیست، بلکه مهمترین وظیفه او همکاری و راهنمایی یکایک دانش‎آموزان برای رسیدن به هدفهای مطلوب تعلیم و تربیت است و همچنین لازم است مدیر بر مطالبی که مدیریت می‎کند مسلط باشد، برای تحقق چنین منظوری باید مطالعه مستمر و دائم داشته باشد. همیشه بر آگاهی‎های خود بیفزاید، او باید در زمینه کار خود با یافته‎های جدید در ارتباط دائم باشد. اگر مدیری از این امر غافل شود، درامر تدریس ناچار از تکرار مکررات خواهد بود. مطالعة دائم وپژوهش برای مدیر بیش از هر کس دیگری لازم و ضروری است. . انتخاب موضوعات گزارش تخصصی مرتبط با شغل بر حسب اینکه پژوهش فردی یا گروهی باشد متنوع بوده است و هر معلمی برای درسی که آموزش می دهد در این امر کاملا سلیقه ای عمل کرده است .مانند گزارش تخصصی دبیران،گزارش تخصصی معاون اجرایی،گزارش تخصصی مدیران،گزارش تخصصی معاون آموزشی،گزارش تخصصی معاون پرورشی و گزارش تخصصی ریاضی.یافته‎های پژوهشی در شناسایی نقاط کور و موقعیت‎های مبهم و نامشخص به برنامه‎ریزان و سایر عوامل نظام آموزشی کمک قابل توجهی می‎کنند و موجب می‎گردد تا آنان با بینشی وسیع‎تر و عمیق‎تر درباره برنامه‎های آموزشی اظهارنظر و تصمیم‎گیری کنند. همچنین مجریان نظام می‎توانند با استفاده از فعالیت‎های پژوهشی میزان کارآمدی اجزای مختلف فعالیت‎هایشان را مشخص کرده و از این طریق درتکمیل و اصلاح آن بکوشند و در نهایت مطالبی که مدیر بایستی تدریس نماید بدون اشکال و صحیح‎تر ارائه خواهند شد.چرا که هدف اصلی پژوهش در آموزش و پرورش، کشف حقیقت‎های تازه (نوآوری) و استفاده از آن در حل مسائل عمدة تعلیم و تربیت است.و یک مدیر توانمند نیز می تواند علاوه بر موارد عملی با تدوین گزارش تخصصی مدیران به این امر مهم دامن بزند.

منبع : کانون تخصصی دانشجو

گزارش تخصصی دبیران

با توجه به پیچیدگی حاکم بر فعالیت‎های پژوهشی و تحقیقاتی در مدارس  مشخص می‎شود که گزارش تخصصی دبیران نقش مهمی در  اداره مطلوب کلاس ها دارد. بطور کلی آموزش و پرورش به عنوان یکی از عظیم‎ترین و فراگیرترین نهادهای اجتماعی شناخته شده است که اکثر مردم به نوعی با آن در ارتباط می‎باشند. آموزش و پرورش منشاء بالقوة تغییرات مهم و ارزشمند در تمامی ابعاد مختلف زندگی افراد و جامعه می‎باشد. کاملاً وابسته به انجام فعالیت‎هایی است که به صورتی دقیق و منظم در پرتو فعالیت‎های علمی و پژوهشی تدارک دیده شده باشند. با توجه به این حساسیت است که در نظام تعلیم و تربیت، هیچ تصمیم و برنامه فراگیری نباید قبل از تأیید صحت و درستی آن به مرحلة اجرا در آید. این تأیید عموماً از طریق استفاده از روشهای علمی،  قابل دسترسی است.

برای کنترل، نظارت و ارزشیابی، فعالیت‎های این نهاد گسترده و پیچیده و همچنین حصول اطمینان از صحت اجرای برنامه‎های آن، شیوه‎ها و تدابیر قابل اتکایی وجود دارد که مهمترین آنها پژوهش هایی مثل گزارش تخصصی می‎باشد. ضرورت و اهمیت گزارش تخصصی در نظام آموزش و پرورش احساس شده و حمایت بیشتری را می‎طلبد. دیوئی در کتاب «چگونه ما فکر می‎کنیم» می‎گوید : اولین مرحلة گزارش تخصصی احساس وجود یک «مشکل» است به این معنی که دبیر، در کار خویش با «مانع» یا «مشکلی» روبرو گردیده است که در حل آن ابهام یا تردید دارد. گزارش تخصصی یک عمل دستوری است و هدف آن کشف حقیقت درباره موضوعی است که مورد تحقیق واقع می‎شود. گزارش تخصصی یک آگاهی  واقعی و عینی از علل و آثار پدیده‎ها و ارتباط آنها با همدیگر است. چنین حقیقتی یک واقعه یا یک قانون علمی خوانده می‎شود. گزارش تخصصی حرکتی است از حالت علم کمتر به حالت علم بیشتر از مجهول به معلوم.این حرکت شامل مراحل مشخصی است که به ترتیب خاص و هر یک با روش معین انجام می‎گیرد.استن ها وسزمانی  بر این باورند که عمل دبیر یک گزارش تخصصی محسوب می‎شود که او نسبت به عمل تدریس کلاس خویش بازتابی عمل کند. انتخاب موضوعات گزارش تخصصی مرتبط با شغل بر حسب اینکه پژوهش فردی یا گروهی باشد متنوع بوده است و هر معلمی برای درسی که آموزش می دهد در این امر کاملا سلیقه ای عمل کرده است .مانند گزارش تخصصی دبیران،گزارش تخصصی معاون اجرایی،گزارش تخصصی مدیران،گزارش تخصصی معاون آموزشی،گزارش تخصصی معاون پرورشی و گزارش تخصصی ریاضی.

گزارش تخصصی در تعلیم و تربیت، به مجموعه فعالیتهایی اطلاق می‎شود که از طریق آن و با عنایت به اصول و روشهای علمی، پدیده آموزشی وتربیتی، مورد پژوهش قرار می‎گیرد و هدف آن کشف اصول کلی یا تفسیر رفتاری است که از آن برای تبیین، کنترل و پیش‎بینی رویدادهای آموزشی استفاده می‎شود. - (1990) پژوهش در آموزش و پرورش را کاربرد منظم روشهای علمی به منظور مطالعة مسائل و مشکلات آموزشی تعریف کرده است.  لیندرایف عقیده دارد ما دبیران نمی‎توانیم خود را در کلاسهای درس منزوی کنیم. ما باید بطور مستمر از خود بپرسیم که چه می‎کنیم؟ چگونه آن را انجام می‎دهیم؟ و چرا؟ ما باید به یادداشت‎برداری از عمل تدریس خود ادامه دهیم. و به نگارش گزارش تخصصی دبیران بپردازیم.چنین دبیری بوسیله بازتاب دائمی و بکار گرفتن نظام‎مند مراحل علمی و عملی، با مشاوران وهمکاران منتقد، آگاه و علاقمند به پژوهش خود به تبادل نظر می‎پردازد و با آنهادرباره تجزیه و تحلیل مسائل کلاس درس تبادل نظر می‎کند. عمل تدریس یک سلسله فعالیتهای مرتب و منظم، هدفدار و از پیش طراحی شده است. فعالیتی که هدفش ایجاد شرایط مطلوب یادگیری است. فعالیتی که به صورت تعامل و رفتار متقابل بین دبیر و فراگیر جریان دارد. یعنی ویژگی‎ها ورفتار دبیر بر قعالیتها و اعمال شاگردان تأثیر می‎گذارد و بالعکس از ویژگی‎ها و رفتارهای آنان متأثر می‎شود.دبیری و تدریس فعالیتی است عامدانه و از قبل برنامه‎ریزی شده، برای تهیه وتدارک شرایط و موقعیت‎هایی که در طی آن شرایط و موقعیت‎ها، افزایش مهارت خاص و یا پیشرفت و رشد اعتبار و منزلت انسانی افراد تحت تعلیم مد نظر است، به گونه‎ای که افراد تحت تعلیم بتوانند از سطحی که در آن قرار دارند به سطوح بالاتری از توانایی در زمینه‎های دانشی، اعتقادی، ادراکی و ارزشی ارتقاء یابند.

سطح توانایی دبیران و یا به عبارتی استاندارد توانایی لازم برای شغل و حرفة دبیری از کشوری نسبت به کشور دیگر و از نظام آموزشی یک ملت به ملت دیگر متفاوت است و علاوه بر این ماهیت و محتوای این فعالیت نیز متفاوت خواهد بود. دبیر باید پیوسته در حال آموختن باشد و مهمتر اینکه باید خود به آنچه آموزش می‎دهد عمل کند. در گذشته روش آموزش بعضاً، مبتنی بر حفظ کردن مطالب و انگیزة آن ترس از کیفر و اخراج بود، اما در شرایط کنونی بایستی آموزش بر عمل و تعقل جمعی استوار باشد و بر آنها بحث و پژوهش حاکم شود، ووظیفه‎شناسی، عشق به کار و لذت آموختن بارور گردد.

وظیفه دبیر تاکنون نه تنها راهنمایی و جهت‎دهی با حرارت و جذابیت، ادراکات شاگردان بوسیلة ارضا نیازهای روانی آنها، و تغییر الگوهای تصور از خود، در آنها بوده است. بلکه آنها مسئول تجزیه و تحلیل محتوا و مواد آموزشی و موضوعاتی هستند که آن را تعلیم می‎دهند. دبیر به عنوان یک تکنسین باید موفقیت و یا عدم موفقیت، تلاش‎های تربیتی را ارزیابی نماید و به عنوان یک مدیر بایستی پیچیدگی‎ها و مشکلات سر راه تلاش‎های تربیتی را حل وفصل نماید. عده‎ای دبیران را با هنرمندان مقایسه می‎کنند و عده‎ای به آنها لقب مهندسان اجتماعی می‎دهند. دبیر صنعت‎گر و تکنسین است، که با دو عنصر عقل و تجربه، فرآیند یادگیری را هدایت می‎کند. یک صنعتگر همانگونه که آهن آلات و عناصر مربوط را پرداخت و آرایش می‎کند، یک دبیر باید با مهارت خود، استعداد و قدرت فراگیری شاگردان را تقویت و اصلاح نماید.و برای هر چه بیشتر فعالیت های پژوهشی به نگارش و تدوین گزارش تخصصی دبیران با توجه به نیازهای دانش آموزان خود بپردازد.

منبع : کانون تخصصی دانشجو

گزارش تخصصی ریاضی

در میان رویکردهای آموزش ریاضی رویکرد دانش آموز محور به همراه انجام پژوهش ها و گزارش تخصصی توسط معلم مانند گزارش تخصصی ریاضی در حال حاضر از مهمترین رویکردهای حاکم بر برنامه درسی آموزش ریاضی است. این رویکرد در درس ریاضی انواعی دارد که متداولترین آن در نظام آموزشی فعلی رویکرد فعال یا فعالیت محور می باشد. رویکرد فعالیت – محور هم اکنون به عنوان الگویی سر لوحه کار کارشناسان ریاضی است.در مقابل رویکرد یاد شده فوق ، رویکرد پژوهش محورقرار دارد که در آن فعالیت ها از بطن پرسش ها و علاقه مندی های دانش آموز بر می خیزد و طبیعتا نمی توان آنها را مانند رویکرد فعالیت محور بسته بندی و فرموله کرد . این فعالیت ها برای دانش آموزان متفاوت نیز به ناچار یکسان نیست . در این رویکرد دانش آموز خود به دنبال الگوها و روابطی مرتبط با مشاهده هایش  در درس ریاضی است و به عبارت دیگر نقطه شروع ، مراحل کار و نقطه پایان فعالیت ها را خود تعیین می کند.

معلم و دانش آموز با یکدیگر کلاس را کنترل می کنند ، معلم قدرت مطلقه در کلاس نیست معلم باید خود را با فضای کلاس همگون کند،درگیری های ذهنی برای معلم وجود دارد،کلاس شلوغ است اما یادگیری زیاد اتفاق می افتد،معلم و دانش آموز در یادگیری مشارکت دارند و در مورد آنچه یافته اند با هم گفتگو می کنند،کلاس پر جنب و جوش و به علت تعامل های ذهنی دانش آموزان شلوغ است.دانش آموز خود روش کار و فهرست مواد و وسایل لازم را می نویسد،نتایج به عنوان یافته های دانش آموزان است نه نسخه از پیش نوشته شده،کار تدریس بر اساس پرسش فردی یا گروهی دانش آموزان ، دنبال می شود،معلم لزوما پاسخ را نمی داند چون پرسش را دانش آموز خود طرح می کند،ممکن است چندین پاسخ از سوی دانش آموزان وجود داشته باشد،دانش آموز فعال است . از جمله های «من می خواهم » یا « ما می خواهیم که جواب را پیدا کنیم » زیاد استفاده می کند،کلاس شلوغ است ودرگیری های ذهنی بین دانش آموزان جریان دارد تا حالت تعادل برقرار شود. و اما مهارتهای شناختی سطوح بالا مانند مهارت مشاهده در دانش آموزان زمانی تقویت می شودکه در آن معلم ریاضی نقش پژوهش گری داشته باشد و برای اداره کلاس دست به انجام تحقیق و پژوهش هایی مثل گزارش تخصصی ریاضی زده باشد.و برای این کار می تواند از کمک خود دانش آموز نیز بهره ببرد.که البته انتخاب موضوعات گزارش تخصصی مرتبط با شغل بر حسب اینکه پژوهش فردی یا گروهی باشد متنوع بوده است و هر معلمی برای درسی که آموزش می دهد در این امر کاملا سلیقه ای عمل کرده است .مانند گزارش تخصصی دبیران،گزارش تخصصی معاون اجرایی،گزارش تخصصی مدیران،گزارش تخصصی معاون آموزشی،گزارش تخصصی معاون پرورشی و گزارش تخصصی ریاضی که هر کدام به شیوه خودش تاثیر گزار می باشد.

دانش آموزان خود متعهد به یادگیری می شوند،دانش آموزان به جستجو سامان داده به تحلیل اطلاعات پرداخته و ایده های خود را با دیگران مبادله می کنند،دانش آموزان در پروژه یادگیری درگیر می شوند،فرصت های برابر آموزشی برای همه گروههای دانش آموزی قومی فراهم می شود،مرزهای کلاسی با جامعه شیشه ای شده و ارتباط مستمر و پایداری شکل می گیرد،درک اجتماعی دانش آموزان برای مشارکت در انجام پروژه های یادگیری افزایش یابد.و برای بهتر شدن فرایند یادگیری تربیت معلمان نیز نقش بسزایی دارد.

تربیت معلمانی موثر و با انگیزه که بتوانند کودکان و جوانان آینده را پرورش دهند از اهداف عالی آموزش و پرورش هر جامعه است و دانشجومعلمان از مهمترین سرمایه هایی هستند که می توانند با برنامه های صحیح آموزشی و پرورشی، سهم مهمی را در بازسازی و پیشرفت جامعه به عهده داشته باشند. میزان علاقه و رضایت نسبت به شغل معلمی از جمله عواملی است که نقش مهمی را در کارایی معلمان خواهد داشت. معلم هر اندازه دارای رفتار انسانی مطلوبی باشد ولی از نظر علمی ضعیف و ناتوان تلقی شود، مورد قبول شاگردان واقع نخواهد شد. معلم ریاضی از نظر علمی قوی است که به روش های ارائه محتوا وچگونگی برقراری ارتباط آگاه و بر آنها مسلط باشد. معلم علاوه بر داشتن محتوای غنی علمی باید از فنون و مهارت های آموزشی آگاه باشد. مجموعه مهارت های معلمی را می توان به دو شاخه بزرگ تقسیم کرد. یکی تبحر در دانش پایه یا مهارت های علمی و اطلاعاتی که زمینه تدریس هر معلم را مشخص می کند و دیگری تبحر در پژوهش و تحقیق که این موضوع در رابطه با یک معلم و دبیر ریاضی چگونگی و قدرت و توانایی او در رابطه با تدوین گزارش تخصصی ریاضی است.

منبع : کانون تخصصی دانشجو